Czasy Kazimierza II

Piastowski książę śląski - Kazimierz II Cieszyński - przyszedł na świat w połowie XV wieku. Był synem księcia cieszyńskiego Bolesława II i ruskiej księżniczki Anny.

W dzieciństwie przebywał na Wawelu, gdzie otrzymał stosowne, książęce wychowanie. Wszystko za sprawą swego ojca, który z Jagiellonami sympatyzował i myślał o przyłączeniu Cieszyna do Polski.

Sam Kazimierz złożył hołd lenny królowi Maciejowi Korwinowi (Ołomuniec 1469 r.), ale dwa lata później, jako stronnik Władysława Jagiellończyka, wyruszył wraz z królem do Pragi po czeską koronę. Gdy królewska córka Jadwiga wychodziła na Wawelu za mąż za bawarskiego księcia Jerzego, Kazimierz II Cieszyński był na krakowskim weselisku obecny, po czym odprowadził nowożeńców do Bawarii.

Bezskutecznie próbował zawojować Głogów staczając liczne bitwy ze słynnym raubritterem, żagańskim księciem Janem II. Z innymi rycerskimi rozbójnikami także zmagał się wielokrotnie, zdobywając dwa ich siedliska, którymi były zamczyska Bolków i Książ. Od tej chwili, dzięki większemu bezpieczeństwu na śląskich traktach, rozpoczął się prawdziwy boom handlowo-gospodarczy.  

Doceniony został natomiast po śmierci Macieja Korwina, gdy złożył hołd królowi czeskiemu Władysławowi Jagiellończykowi. Monarcha mianował go wówczas (rok 1490) swoim namiestnikiem, czyli starostą generalnym Dolnego i Górnego Śląska.

Pełniąc ten urząd, sukcesywnie wzmacniał pozycję stanów śląskich w opozycji do stanów czeskich, które starały się ograniczać przywileje i niezależność księstw śląskich. Nie wszyscy śląscy władcy byli jednak z takiego obrotu sprawy zadowoleni. Obawiali się dominującej pozycji Kazimierza w regionie. Doszło nawet do próby zamachu na księcia. W 1497 roku, podczas sejmu śląskiego w Nysie, książę opolski Mikołaj II ranił Kazimierza mieczem, za co został ścięty.

Przyjaźnił się z Zygmuntem Starym – pełnił dla niego poufne misje dyplomatyczne w Czechach i na Węgrzech - oraz doprowadził do tego, że polski król poślubił Barbarę Zapolya (córkę kuzynki Kazimierza II).  

Na ziemi pszczyńskiej i cieszyńskiej Kazimierz II założył niezliczone ilości hodowlanych stawów rybnych, walnie przyczyniając się do tego, iż tereny te określa się – także i dziś – żabim krajem. Warto dodać, że ryby z Pszczyny i okolic zaczęły od tego momentu trafiać na Wawel stając się stałą pozycją w menu Jagiellonów. Natomiast sól wielicka – za sprawą królewskiego przywileju – trafiała na Śląsk właśnie przez ziemię pszczyńską.

Za jego czasów w Cieszynie powstał nowy rynek, ratusz, mury miejskie i kościół. Założył nowe wsie (Kobiór, Cielmice). Szukał też złóż soli kamiennej i metali (zajmowała się tym krakowska spółka Fugger-Turzo).

W roku 1517 zadłużony książę sprzedaje ziemię pszczyńską węgierskiemu szlachcicowi Aleksemu Turzo za 40 tys. guldenów. Od króla czeskiego i węgierskiego Ludwika Jagiellończyka otrzymuje natomiast Kazimierz księstwo opawskie. Rok później gości na Wawelu podczas wesela Zygmunta I z Bona Sforzą, którą przyjmował też na swym dworze we Frysztacie.

Po śmierci Ludwika Jagiellończyka (rok 1526, bitwa pod Mohaczem z Turkami), Kazimierz, jako przeciwnik Ferdynanda Habsburga, poparł w walce o koronę Jana Zapolyę, ale na niewiele się to zdało. Tym sposobem cały Śląsk znalazł się w habsburskiej monarchii.

***

Korzystałem z tomu I „Pocztu panów i książąt pszczyńskich” autorstwa Jerzego Polaka. Niniejszy tekst jest V częścią cyklu poświęconego ziemi pszczyńskiej i jej władcom. Odcinki ukazują się 1 i 15 dnia każdego miesiąca. Wcześniejsze części cyklu znajdą Państwo tutaj