Smutek starego jesiona

Joł cie nie poznołwom! – krzy­czy na koniec spektaklu do swo­jej siostry Józik (Szymon Radziej) i jest to mocna puenta dwugo­dzinnego przedstawienia „W cie­niu jesionowego drzewa”.

Autorką scenariusza jest Monika Raczek z Otmic, z zawodu krawcowa, z pa­sji – pisarka. Pisze od lat gwarą o sprawach Ślązaków. Tym ra­zem podjęła temat niewygodny: o tym, co emigracja zrobiła z na­szymi rodzinami.

Przedstawienia sztuki podjęła się grupa pasjona­tów z Otmic, Krośnicy, Izbicka i Siedlca. Prapremierę podczas XX Ślą­skiego Berania w Izbicku obej­rzało kilkuset widzów. Wielka sala gimnastyczna i tak nie po­mieściła wszystkich chętnych.

Przez dwie godziny na widowni cisza i łzy płynące po wielu po­liczkach. W dramatycznej histo­rii rodziny Rołzy (Grażyna Hendel) i Sztefana (Krzysztof Graca) wielu z obecnych przeglądało się jak w lustrze. Co się stało z tymi, którzy wyjechali do Reichu? I dla­czego wyjeżdżali?

Monika Raczek nie oszczędza rodaków: zwabiły nas miraże lepszego życia, „pakety” wypełnione niedostępnymi w PRL-u dobrami (ciuchy, szokolady, apfelsiny, kawa Melitta, kakao Nesquik, gumy kulki etc. – pieczo­łowitość scenografów kapitalna!). A tam, na mitycznym Zacho­dzie, następuje odejście od trady­cji, wiary i Boga. I to jest główny – obok rozłąki – ból opuszczo­nych rodziców. Serce Sztefana nie wytrzymuje na wieść o kolej­nym odstępstwie. Dobija go roz­wód Huberta (Seweryn Grobarek).

Co zrobić z mamą – wdową? Krista (Aneta Kurek) i Hubert nie widzą innego wyjścia, jak oddać ją do altersheimu. Wła­śnie dlatego Józik wykrzykuje siostrze i bratu gorzkie słowa.

– To nie kabaret śląski w stylu „Raka”. To poważna rzecz na nasz, śląski temat, dotykająca bole­snej prawdy – przyznaje Jolanta Lamm, dyrektor Zespołu Szkół Gminy Izbicko i współreżyserka (wraz z autorką scenariusza). 28 kwietnia „W cieniu jesionowe­go drzewa” wystawione będzie w Zębowicach (godz. 18).

Spek­takl przemawia mocniej niż nie­jedno kazanie o dramatycznych skutkach emigracji.