Ogma

Dla jednych Tuatha De Dannan byli bóstwami, bądź demonami, które na ogromnej, ciemnej chmurze przybyły w góry Connaught. Dla innych, zwykłymi, śmiertelnymi najeźdźcami, którzy przypłynęli morzem, ale zanim ich okręty pojawiły się na horyzoncie, podpalili je – stąd wrażenie, że przybyli w chmurach.

Ogma współtworzył główną triadę bóstw rodu Tuatha De Dannan - pozostałymi byli Dagda i Lug.

Jego imię pochodzić miało od starego, galijskiego bóstwa Ogmiosa – leciwego przewodnika, prowadzącego dusze zmarłych w zaświaty. Ogma był jednak młodzieńcem, kojarzącym się z Herkulesem siłaczem, dzielnym bogiem-wojownikiem, pokonującym przeciwników maczugą. Co ciekawe, to właśnie maczuga (obok łuku) była atrybutem Ogmiosa.

W jednej z pradawnych opowieści udaje mu się nie tylko podnieść głaz, którego 80 wołów nie było w stanie ruszyć, ale i rzucić tak, iż przeleciał nad zamkiem. Ów ogromny kamień zdołał chwycić Lug i odrzucił go na miejsce.

Ogma nazywano słonecznolicym, a z jego kręconych włosów wychodzić miały promienie słoneczne, co często ukazywały celtyckie rzeźby. Bóg ten zginął podczas mitycznej bitwy pod Mag Tuired. Pokonał go Indech, król Fomorów.

Kim byli Fomorowie, zwani też czasem Fomorianami? Najprawdopodobniej to pierwotni, nieceltyccy mieszkańcy Zielonej Wyspy. W mitach i legendach uczyniono z nich jednak potwory, demony, które przybyły z tajemniczej, zamorskiej krainy.

Pojawiły się i opowieści, z których wynikało, że były to morskie stwory lub jednonodzy, jednoręcy i jednooczni ludzie, którzy za pomocą czarów potrafili przemieniać się w ryby lub ptaki morskie i w ten sposób przemieszczać się z wyspy na wyspę.

Ogma poległ, ale w cudowny sposób powrócił do żywych. Ba, zdobył nawet mówiący miecz władcy Fomorów.

Bitwa pod Mag Tuired była ważna także z innego powodu. To po jej zakończeniu uformował się nowy panteon bóstw celtyckich, a co za tym idzie trzech grup społecznych – przywódców (świeckich i duchowych), wojów i rolników.

Ale Ogma to nie tylko wojownik. To także artysta, bard, poeta. Wierzono, iż tworzył wiersze i opowiadania, talent zaś odziedziczył po rodzicach. Jak czytamy w „Słowniku mitologii celtyckiej” Sylvii i Paula F. Botheroydów „jego ojcem był Eladan, czyli ‘wiedza, sztuka poezji’, a matką poetka/wieszczka Etan”.

Także celtyckie pismo Ogam miało zostać stworzone przez boga Ogma. Ogamiczne kropki i kreski służyły do zapisywania imion i sentencji nagrobnych, choć istnieją też legendy, w których druidzi zapisywali w ten sposób (a właściwie wycinali na drzewie) tajne informacje.