Święci idą parami

Wiadomo, że Wit Stwosz miał udziały w kopalni złota w pobliskim Złotym Stoku i prawdopodobnie także pracował na tym terenie – mówi ks. Józef Zwarycz proboszcz ze Starego Paczkowa. Gotycki ołtarz w tutejszym kościele pochodzi z 1494 roku. Pierwotnie był ufundowany dla kościoła w Paczkowie. Stąd przypuszczenia, że jest dziełem Wita Stwosza lub wyszedł z jego warsztatu. – Był jednak za mały, więc został przeniesiony do ówczesnego kościoła filialnego w Starym Paczkowie – tłumaczy proboszcz.

Stary kościół
Tamtejszy kościół i parafia po raz pierwszy pojawiają się w dokumencie z roku 1293. W 1428 kościół i wieś zostały zniszczone przez husytów. Z dawnej świątyni została tylko niewielka część. Rozbudowa kościoła na potrzeby zwiększającej się liczby wiernych nastąpiła w roku 1890. Przez niemal pięć wieków, aż do roku 1919, Stary Paczków był filią Paczkowa. Wiadomo, że w 1666 r. kościół nosił wezwanie Wszystkich Świętych (wcześniej – Trójcy Świętej i Bożego Ciała). – Myślę, że w tym czasie ołtarz przywędrował tu z Paczkowa– mówi ks. Józef Zwarycz. Z XV wieku zachowała się jeszcze wykonana z piaskowca płaskorzeźba Chrystusa, nadgryziona zębem czasu, ale zachwycająca. Znajduje się na południowej ścianie kościoła, nad wejściem bocznym, które dziś prowadzi do kaplicy przedpogrzebowej.

Ołtarz
Ołtarz w scenie głównej przedstawia ukoronowanie Matki Bożej. W bocznych i dolnej części retabulum twórca umieścił pary świętych połączone postacią anioła. Wśród dziewięciu par wielkich świętych Kościoła znajdziemy m.in. św. Piotra, św. Pawła, św. Hieronima, św. Grzegorza Wielkiego, św. Marię Magdalenę, św. Antoniego Padewskiego, św. Benedykta, św. Elżbietę Węgierską czy św. Jadwigę Śląską. Niezidentyfikowana dotąd jest para królewska i stojący obok św. Jadwigi rycerz z mieczem. – Przypuszczam, że ta królowa to św. Jadwiga Królowa, a obok św. Jadwigi Śląskiej jest jej syn Henryk Pobożny – mówi ksiądz proboszcz. – Ołtarz stylem, turkusowym tłem i kolorystyką bardzo przypomina mi ołtarz Wita Stwosza z bazyliki mariackiej – dodaje.

Oczekiwanie na renowację
Ołtarz wymaga renowacji: kolory wyblakły, rzeźby pokryte są osadem i kurzem, farba odpryskuje. – Widoczne są także pęknięcia. To jest drewno, które się rozsycha, łączenia się rozchodzą – podkreśla ks. Zwarycz. Koszt renowacji szacowany jest na 80 tysięcy złotych. Parafii w Starym Paczkowie – liczącym 500 mieszkańców, głównie osób starszych – na taki wydatek nie stać. Wniosek o dofinansowanie złożony do ministerstwa kultury w tym roku nie uzyskał wymaganej liczby punktów. Stary Paczków uzyskał 63 punkty na 70 możliwych. Wsparcie w kosztach renowacji obiecała gmina Paczków.

– Ciągle w parafii zbieramy fundusze na odnowienie, jednak bez dotacji ministerstwa nie damy rady. Ale nie tracimy nadziei, może w przyszłym roku zostaniemy zakwalifikowani – mówi ksiądz proboszcz. Prace konserwatorskie pomogłyby także w ostatecznym ustaleniu autorstwa gotyckiego ołtarza przez ekspertów.

Ważna sprawa
– Ten ołtarz jest dla nas ważny, to nie tylko zabytek. On koncentruje całą naszą pobożność maryjną. A w tej parafii cześć dla Matki Bożej jest wielka. Odprawiamy tu i na filii w Wilamowej nabożeństwa fatimskie, kultywujemy związane z przesłaniem fatimskim I soboty miesiąca. Często też jeździmy do sanktuariów maryjnych w Polsce i za granicą. Maryja prowadzi nas do Boga. Ten piękny ołtarz jest duchowym centrum parafii – mówi ks. Józef Zwarycz.