Śląski van Gogh i inni

Skupiająca śląskich malarzy Grupa Janowska powstała krótko po II wojnie światowej przy kopalni "Wieczorek" w katowickim Janowie. Stworzyli ją zajmujący się malarstwem górnicy tej kopalni. Najwybitniejszym jej przedstawicielem jest Teofil Ociepka.

Obecną grupę tworzy 16 artystów. Ich prace od wtorku można oglądać na wystawie "Grupa Janowska 2016. Sami o sobie", która będzie prezentowana w Dziale Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic w Nikiszowcu do 24 kwietnia.

Jak podkreśliła kierownik działu katowickiego muzeum Bożena Donnerstag wystawa ma nie tylko przedstawić malarstwo obecnych członków Grupy Janowskiej, ale również zaprezentować samych twórców.

"Przy prezentowanych obrazach aktualnych członków grupy znajdą się własnoręcznie napisane przez nich odpowiedzi na kilka pytań m.in. dlaczego malują, czym się inspirują, jakie są ich pasje. Dzięki temu będziemy mogli spojrzeć na artystów nie tylko przez pryzmat ich dzieł, ale także przez pryzmat ich samych, ich przemyśleń i światopoglądu" - powiedziała PAP Donnerstag.

Jej zdaniem wystawa jest też dobrą okazją, by zapoznać się z różnorodną twórczością aktualnej Grupy Janowskiej. "Choć każdy z malarzy jest inny, łączy ich pasja malowania i miłość do swojej małej ojczyzny, do Śląska" - dodała Donnerstag.

Wystawa zainauguruje obchody 70-lecia Grupy Janowskiej. Z tej okazji w najbliższych miesiącach zaplanowano m.in. wystawy dzieł poszczególnych osób oraz te prezentujące cały dotychczasowy dorobek janowskich malarzy nieprofesjonalnych. Nie zabraknie również spotkań z artystami m.in. podczas plenerów malarskich.

Dyrektor Miejskiego Domu Kultury "Szopienice-Giszowiec" - w którym obecnie działa Grupa Janowska - Marek Augustyniak podkreślił zaangażowanie malarzy m.in. w życie dzielnicy Nikiszowiec. "Artyści wraz z grupą miłośników malarstwa (głównie z seniorami) regularnie spotykają się i prezentują swoje obrazy m.in. podczas plenerów czy jarmarków. Często można ich zobaczyć, jak ze sztalugami chodzą po zabytkowym Nikiszowcu, co również tworzy klimat tego miejsca" - dodał Augustyniak.

Założona przez Ottona Klimczoka Grupa Janowska istnieje od 1946 r. Grupa malarzy-amatorów z Janowa początkowo tworzyła w świetlicy, klubie, a później w Zakładowym Domu Kultury katowickiej kopalni "Wieczorek". Obecnie siedzibą grupy jest Miejski Dom Kultury "Szopienice-Giszowiec".

Do pierwotnej Grupy Janowskiej należeli m.in.: Teofil Ociepka, Ewald Gawlik, Paweł i Leopold Wróblowie, Antoni Jaromin, Bolesław Skulik oraz Józef Gajzler. Ostatnim żyjącym przedstawicielem historycznej Grupy Janowskiej jest wciąż tworzący Erwin Sówka.

Dziś malarzom nieprofesjonalnym przewodzi Sabina Pasoń. Do obecnej grupy należą m.in.: Sylwia Gromacka-Staśko, Jan Czylok, Antoni Długi, Janusz Gawlik, Artur Śmieja oraz Paweł Kurzeja.

Choć Grupę Janowską tworzą malarze-amatorzy, ich obrazy upiększają wnętrza polskich muzeów i galerii, prezentowane były także za granicą.

Twórczości malarzy z Grupy Janowskiej - tej pierwotnej, jak i obecnej - poświęconych jest wiele miejscowych przedsięwzięć, organizowanych głównie w Nikiszowcu i Giszowcu. Przykładem może być otwarty jesienią ub.r. tzw. Szlak Gawlika. Jest to trasa spacerowa po dziesięciu miejscach utrwalonych na obrazach Ewalda Gawlika, nazywanego "śląskim van Goghiem".