Święty Franciszek w sztuce

W tyskim Muzeum Miejskim otwarto właśnie niezwykłą ekspozycję. Nowa wystawa wpisuje się w obchody osiemsetlecia powstania zakonu franciszkańskiego, jakie odbywać się będą w Tychach.

Wystawa jest próbą zmierzenia się z bogactwem ikonograficznym najpopularniejszego w sztuce świętego.
Dzięki wystawie zwiedzający mają jedyną okazję obejrzeć wiele unikatowych i wyjątkowych dzieł sztuki oraz eksponatów związanych z postacią św. Franciszka, jak: „Tryptyk Pasyjny” Nicolaosa Zafuriego z końca XV wieku i obraz Francesco Barbieriego zw. Guercino „Św. Franciszek słuchający muzyki anielskiej” (oba ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie), pochodzący z XVI wieku drzeworyt ukazujący „Stygmatyzację Świętego” (ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie), monstrancję z XVII wieku, barokową „Kapę bł. Jakuba Strzemię” i „Tacę bractwa św. Franciszka” z 1675 roku (eksponaty ze skarbca Klasztoru Franciszkanów w Krakowie) oraz „Madonnę z Dzieciątkiem i św. Franciszkiem...” z XV wieku (ze zbiorów ks. Emila Szramka, Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach).

Po wystawie zabytki trafią z powrotem do magazynów muzealnych i skarbca klasztornego. Tylko dwa z 49 eksponatów na co dzień prezentowane są na wystawach. Wśród cennych zabytków można zobaczyć reprodukcje cennych fresków z Bazyliki św. Franciszka w Asyżu, dzieła Cimabuego i Giotta. Bazylika uchodzi za najlepszą galerię malarstwa włoskiego XIV wieku. Prawa autorskie do prezentacji tych wysokiej jakości skanów wielkoformatowych, wydrukowanych o wymiarach zbliżonych do naturalnych, uzyskano dzięki uprzejmości trzech fotografów posiadających jedyne na całym świecie prawa do ich kopiowania.

Jak mówi Jacek Dębski, kurator wystawy „Święty Franciszek w sztuce...”, wystawa ta „jest próbą zmierzenia się z bogactwem ikonograficznym tego najpopularniejszego w sztuce świętego. Na wystawie w Muzeum Miejskim pojawią się trzy splatające się ze sobą wątki: wybór przestawień św. Franciszka z Asyżu, fotografie miejsc i relikwii związanych ze świętym oraz fotografie klasztoru p.w. śś. Franciszka i Klary w Tychach autorstwa Ryszarda Czernowa.

Co łączy średniowiecze z ikonografią renesansu, baroku, XIX wieku i sztuką współczesną? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć niniejsza ekspozycja. Wnętrze Muzeum Miejskiego zainspirowało nas do zastosowania układu przypominającego dolny kościół Bazyliki w Asyżu.

Obrazy, grafiki i rzemiosło artystyczne prezentujące różnorakie wizerunki św. Franciszka z Asyżu wypożyczone zostały z Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie, Klasztoru OO. Franciszkanów w Krakowie, Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach, Muzeum w Bielsku-Białej i Muzeum w Nysie. Freski Giotta i Cimabue z Bazyliki w Asyżu, a także najstarszy polski wizerunek stygmatyzacji św. Franciszka oraz witraż Stanisława Wyspiańskiego z kościoła franciszkanów w Krakowie pokazano w postaci wielko-formatowych reprodukcji. Szczególnie bogato obrazowana jest ikonografia barokowa”.

Uzupełnienie ekspozycji stanowią zdjęcia z miejsc związanych z życiem św. Franciszka (z Asyżu i okolicy) oraz cykl cybergrafii Ryszarda Czernowa „Światło i kamień” z 2009 roku. Patronat honorowy nad wystawą objął Arcybiskup Metropolita Katowicki Damian Zimoń. *** Opracował - na podstawie materiałów prasowych Muzeum Miejskiego w Tychach - Piotr Drzyzga.