Obraz Matki Bożej Piekarskiej młodszy niż przypuszczano

O najnowszych ustaleniach dotyczących historii słynnego obrazu, dokonanych podczas marcowych badań w Pracowni Konserwacji i Restauracji Malowideł na Płótnie Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, poinformowała Archidiecezja Katowicka. Trwające tydzień badania przeprowadzono pod kierunkiem dr hab. Anny Sękowskiej z krakowskiej uczelni.

"Na wyniki wszystkich badań przeprowadzonych w Krakowie trzeba będzie jeszcze poczekać. Wiadomo natomiast, że odsłoniły one historię powstania obrazu. Dotąd uważano, że Karol Zipser, którego imię i nazwisko umieszczone zostało pod płótnem dublażowym, zajmował się w 1795 roku jedynie odrestaurowaniem obecnie koronowanego wizerunku. Dziś wiemy, że było jednak inaczej. Sam Zipser jest autorem, a pod obecną Matką Bożą nie ma już innego wizerunku" - podała katowicka kuria.

Oryginalny obraz Matki Bożej Piekarskiej, pochodzący prawdopodobnie z XV lub XVI wieku, został w 1702 r. wywieziony do Opola, gdzie znajduje się do dziś. Od tego czasu w Piekarach widniała kopia, różniąca się znacząco od pierwowzoru. Tę kopię w 1795 r. odnowił śląski malarz Karol Zipser - dotąd sądzono, że chodzi o znany dziś wizerunek Matki Bożej Piekarskiej.

Ostatnie badania dowiodły jednak, że historia miała inny przebieg - Zipser przemalował wówczas kopię obrazu, ale renowację uznano za nieudaną i płótno przeniesiono w inne miejsce - dziś można zobaczyć je w kaplicy obok zakrystii piekarskiej bazyliki. W efekcie niezadowolenia parafian, artysta namalował nowy wizerunek Matki Bożej, który z czasem został otoczony trwającym do dziś kultem - to właśnie obecny obraz Matki Bożej Piekarskiej, datowany na 1795 r., a w 1925 r. ozdobiony papieskimi koronami.

Początki kultu Matki Bożej w Piekarach Śląskich sięgają XVII wieku. Wówczas przed obrazem modlili się mieszkańcy Tarnowskich Gór z prośbą o ustąpienie zarazy. W 1680 r. cesarz austriacki Leopold I Habsburg prosił o przywiezienie obrazu do Pragi, gdzie również panowała zaraza. W 1683 r. przed obrazem modlił się król Jan III Sobieski w drodze pod Wiedeń. Mimo wywiezienia w 1702 r. oryginalnego obrazu do Opola, ruch pątniczy w Piekarach nie ustał. Z czasem piekarska madonna zyskała miano Matki Bożej Sprawiedliwości i Miłości Społecznej.

Bazylika Najświętszej Marii Panny i św. Bartłomieja, gdzie znajduje się obraz, wraz z Kalwarią Piekarską to najbardziej znane sanktuarium na Górnym Śląsku i jedno z najsłynniejszych w Polsce. Miejsce to ma nadal ogromne znaczenie dla Ślązaków i Śląska - Matka Boża Piekarska uważana jest za patronkę ludzi pracy. Głoszone tam przy okazji ważniejszych pielgrzymek homilie wywodzą się z ewangelii pracy oraz społecznej nauki Kościoła.

Najstarsze udokumentowane pielgrzymki przybyły do Piekar w 1676 r. z Tarnowskich Gór i w 1681 r. z Opola. W okresie międzywojennym, obok tradycyjnych pielgrzymek z poszczególnych parafii, organizowano także pielgrzymki stanowe. Do najbardziej znanych i licznych nadal należą: odbywająca się od 1947 r. pielgrzymka mężczyzn i młodzieńców (w ostatnią niedzielę maja) oraz pielgrzymka niewiast i panien (w pierwszą niedzielę po uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny).

Począwszy od 1965 r. niemal co rok gościem na piekarskim wzgórzu był metropolita krakowski Karol Wojtyła. Podczas pielgrzymek mężczyzn do 1978 r. głosił homilie i nauki na temat ludzkiej pracy, jej godności i praw robotniczych. Kiedy został papieżem - przesyłał telegramy, listy lub nagrane orędzia. Gdy 20 czerwca 1983 r., podczas drugiej pielgrzymki do Polski, Jan Paweł II odprawił mszę na lotnisku w Katowicach-Muchowcu, na miejsce celebry przewieziono obraz z Piekar Matki Bożej. Od tego czasu - aż do obecnych badań w Krakowie - obraz nie opuszczał sanktuarium.

Samorząd Piekar Śląskich podkreśla związki miasta z kultem maryjnym. W 2005 r. herb miasta wzbogacił się o wizerunek piekarskiej bazyliki, od 2009 r. miasto ma swój hejnał oparty na linii melodycznej pieśni "Matko Piekarska". W tym samym roku, 350-lecia kultu maryjnego w Piekarach Śląskich, prezydent zawierzył miasto opiece Matki Bożej Piekarskiej, a w 2014 r. Matka Boska Piekarska została - za zgodą Stolicy Apostolskiej - ogłoszona patronką miasta.