Górnictwo w sztuce

Na wystawie prezentowane są prace artystów, do których inspiracją okazały się podziemia kopalni. Są też prace górników, których kopalniane sztolnie i chodniki skłoniły do poszukiwania wyrazu w sztuce.

Jak powiedziała PAP kuratorka wystawy Danuta Krzysztofek, wystawa jest kontynuacją poprzednich wystaw, poświęconych prezentacji problematyki górnictwa. "Prezentowaliśmy już wystawę +Górnictwo na ziemiach polskich - od krzemienia do gazu łupkowego+, poświęconą technicznej stronie górnictwa, wystawę +Kartografia górnicza+, a teraz chcieliśmy pokazać ujęcie górnictwa w innym aspekcie, czyli poprzez sztukę. Chcieliśmy pokazać górniczy świat widziany oczami artystów profesjonalnych i nieprofesjonalnych" - powiedziała Krzysztofek.

Na ekspozycji prezentowane są dzieła malarzy profesjonalistów, takich jak Włodzimierz Tetmajer, Jacek Malczewski czy Jerzy Duda-Gracz, ale także artystów-amatorów, m.in. Pawła Wróbla, Erwina Sówki, Ewalda Gawlika czy Władysława Lucińskiego - górników polskich kopalń, realizujących swoje wizje mimo braku artystycznego wykształcenia.

Wśród prezentowanych prac są rysunki, akwarele, obrazy olejne, grafiki oraz rzeźby wykonane w drewnie, węglu i soli. Eksponaty pochodzą ze zbiorów własnych Muzeum Żup Krakowskich oraz z innych muzeów, m.in. Śląska i Podkarpacia.

Najstarszą pracą jest olejny obraz malowany na blasze Teodora Baltazara Stachowicza "Staw w kopalni w Wieliczce" z 1850 r. "Na obrazie przedstawiono wnętrze komory z jeziorem, na którym są tratwy; przed jeziorem stoją turyści oprowadzani przez górników, odbywają się różne pokazy prac górniczych. Możemy zatem zobaczyć, jak wyglądała turystyka w połowie XIX wieku, widzimy też stroje górnicze, stroje turystów" - powiedział PAP kurator wystawy Marek Skubisz.

Jak poinformował, na wystawie można też zobaczyć m.in. dwa obrazy profesora krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych Aleksandra Gryglewskiego, który przyjechał do Wieliczki w 1869 roku przysłany przez warszawską gazetę "Kłosy" w związku z katastrofalnym wyciekiem w poprzeczni Kloski. "Mamy w zbiorach jego oryginalne szkice, powstałe podczas tego pobytu, mamy grafiki opublikowane w gazecie, i mamy również dwa obrazy olejne - które wtedy powstały. Musieliśmy odkrywać ich tajemnice, ponieważ z obrazów tych nie widać tej dramatycznej historii; ich dramaturgię pozwoliły odkryć nasze badania" - powiedział kurator.

Twórcy wystawy po jednej stronie zaprezentowali dzieła artystów profesjonalnych, po drugiej - nieprofesjonalnych. "Wszystko dotyczy tego samego tematu górnictwa, a widz sam możne porównać, co mu się bardziej podoba - czy te barwne kolorowe prace amatorów, czy te prace wykształconych artystów, z odpowiednią kompozycją, perspektywą, proporcjami" - podkreśliła Danuta Krzysztofek. W dwóch przypadkach obrazy amatorów i profesjonalnych twórców dla porównania zestawiono obok siebie.

Wystawa w Zamku Żupnym w Wieliczce prezentowana będzie do 15 czerwca.