Wspólne losy

Głównym tematem tej rosyjskiej ikony, podzielonej na dziewięć scen, jest osoba świętego Piotra – postać najważniejszego z apostołów zajmuje środkową część kompozycji. Widzimy tam Piotra zasiadającego na papieskim tronie, dzierżącego zwój Pisma Świętego i klucz do królestwa niebieskiego, który wręczył mu Jezus jako znak władzy w Kościele.

Koncepcja ikony opiera się na ukazaniu wspólnoty losów apostołów Piotra i Pawła. Górne sceny przedstawiają ich męczeńską śmierć w kontekście namalowanej w środku zbawczej ofiary Jezusa na krzyżu. Obaj najważniejsi uczniowie Chrystusa zginęli w Rzymie w czasie prześladowań chrześcijan przez cesarza Nerona. Piotr (scena z lewej strony) został ukrzyżowany głową w dół, a Paweł (scena z prawej) – ścięty mieczem. W miejscach ich pochówku stoją dziś bazyliki – watykańska św. Piotra oraz św. Pawła za Murami.

Środkowe sceny ilustrują powołanie obu apostołów w kontekście pokazanego w centralnej scenie ustanowienia Piotra głową Kościoła. Z lewej – Jezus wzywa Piotra i Andrzeja, łowiących właśnie ryby, by przybili swą łodzią do brzegu i poszli za Nim. Z prawej – jadący do Damaszku Paweł zostaje porażony nadnaturalnym światłem z nieba. Widzimy go spadającego z konia. Wydarzenie to spowodowało nawrócenie Pawła, który z prześladowcy chrześcijan stał się gorliwym apostołem.

Dolne sceny ukazują nadzwyczajne wydarzenia z życia Piotra i Pawła. Z lewej Piotr uzdrawia kalekiego żebraka w Jerozolimie, w środku anioł wyprowadza Piotra z Więzienia Mamertyńskiego w Rzymie, wreszcie z prawej statek płynący do Rzymu z uwięzionym Pawłem rozbija się u wybrzeży Malty, co owocuje nie tylko ocaleniem apostoła, ale również jego działalnością misyjną na tej śródziemnomorskiej wyspie.

Leszek Śliwa