"Słowacki wielkim poetą był" - czy jest?

Wszystko to pozwoliło mu uznać poemat za manifest kreacyjnych możliwości poety. Jeśli jest on osobisty to tylko w tym sensie, w jakim ukazuje cząstkę biografii pokolenia - byroniczną rozpacz i pesymizm.

O związkach ‘Pana Tadeusza’ Mickiewicza i cyklu utworów Słowackiego nazwanych przez wydawców ‘Panem Tadeuszem’, mówił doktor Maciej Szargot w wystąpieniu zatytułowanym ‘Koniec baśni. O [Panu Tadeuszu] Słowackiego’. Tekst Słowackiego jest w rozumieniu autora zarówno kontynuacją epopei Mickiewicza, jak i polemiką z nią. Powtórzone zostają przede wszystkim schemat wersyfikacyjny i narracyjny, konstrukcja postaci, obrazowanie, humor i styl. Świat Mickiewicza zostaje jednak przez Słowackiego uzupełniony o zimę (porę klęski i upadku), a uzupełnienie to odwraca jednocześnie Mickiewiczowski porządek. Słowacki kwestionuje przede wszystkim mitologiczne myślenie i "łatwy" optymizm dzieła Mickiewicza. Szargot dowodzi, że dzieło Słowackiego pomyślane zostało jako fragment (w znaczeniu romantycznym) i tylko pozornie nosi ślady niewykończoności. Przeciwstawiając je pozornie skończonemu dziełu Mickiewicza, Słowacki pokazał, że myślenie fragmentem jest właściwsze dla romantycznego myślenia o dziejach.

Magister Anna Krysztofiak zatytułowała swój referat ‘Między życiem a śmiercią - motyw "przejścia" w twórczości Słowackiego’. Autorka analizowała motywy drżącego lub pękającego mostu i wozów wiozących do śmierci jako charakterystyczne sposoby obrazowania momentu przejścia. Trzy rodzaje wozów (wodnych, złotych i szatańskich) pojawiających się w utworach Słowackiego, a także obrazy mostów jako elementów łączących świat żywych i duchów - zostały omówione przez autorkę na wybranych przykładach. Przedstawiony materiał świadczył o twórczym wykorzystaniu przez Słowackiego motywów, których kulturowe tło i tradycyjne rozumienie było mu dobrze znane.

Autor wystąpienia "Imaginacja i rzeczywistość kłócą się od dawna" - o ["Panu Alfonsie"] Słowackiego, profesor Aleksander Nawarecki, rozpoczął swoją analizę od początku utworu Słowackiego - gest w tym wypadku znamienny, bo uniemożliwiony przez samą strukturę poddawanego lekturze tekstu. Profesor Nawarecki pokazał hybrydyczność dzieła, w którym zgodnie z ostrzeżeniem Słowackiego imaginacja kłóci się z rzeczywistością. Polemika ta widoczna jest na każdym poziomie tekstu - dowodów dostarcza na przykład analiza opisu statku. Na poziomie narracji o hybrydyczności zaświadczyć może pojawiający się ciąg: myślenie, pisanie, mówienie. Również na poziomie języka tekst, będący zlepkiem różnojęzycznych wyrażeń i zwrotów, uznać należy za hybrydę. Dialogi zaś w tak wewnętrznie polemizującym tekście w ogóle okazują się niemożliwe. Pozbawiona zakończenia (podobnie jak wcześniej rozpoczęcia) powieść ta jawi się jako niezwykły fragment, którego genezy należy szukać w szeroko rozumianej idei "poróżnienia".

Wystąpienie doktora Jana Jakóbczyka poświęcone było już nie samemu Słowackiemu i jego twórczości, ale sposobowi odczytania jego tekstów przez innego poetę, Kazimierza Tetmajera. Referat pt. ‘Tetmajer czyta Słowackiego’ miał na celu zaprezentowanie różnych sposobów nawiązywania przez Tetmajera do tekstów Słowackiego, nawiązywania oscylującego pomiędzy inspiracją i znużeniem. W wystąpieniu omówione zostały utwory ‘Illa’, ‘Qui amant’, ‘Zawisza Czarny’ i ich nawiązania do ‘Anhellego’, poematu ‘W Szwajcarii’ i ‘Zawiszy Czarnego’.