Tarnobrzeg. Sacrum po góralsku

W koncercie - spektaklu zatytułowanym "Sacrum po góralsku", który odbył się w Tarnobrzeskim Domu Kultury, zabrzmiały teksty ks. prof. Józefa Tischnera, kompozycje renesansowe przeplatane melodiami "spod samiuśkich" Pienin.

Artyści zaprezentowali niezwykle barwny spektakl, łączący muzykę dawną - Marek Stefański zagrał na organach XVI-wieczne kompozycje Mikołaja z Krakowa i z Tabulatury Jana z Lublina - z góralską - kapela wykonała tańce pienińskie - które stanowiły dopełnienie filozoficznych tekstów ks. prof. Józefa Tischnera, pochodzących z jego popularnej książki "Filozofia po góralsku".

- Słowo, kultura ludowa, muzyka dawna - długo moglibyśmy wymieniać także inne dziedziny - łączą się ze sobą, dowodząc, że sztuka jest jedna, ma tylko różne formy wyrazu. W efekcie okazuje się, że nawet tak odległe od siebie style jak muzyka organowa i muzyka góralska oraz literatura filozoficzna, w przypadku naszego spektaklu podana przez  ks. prof. Józefa Tischnera w oryginalnej formie, bowiem w gwarze góralskiej, mogą stanowić jedność w wielości. Sztuka bowiem jest uniwersalna, jest ponad czasem, granicami i regionów i państw, tak jak dzisiaj, kiedy góralska muzyka, gwara zagościły w starym Tarnobrzegu, nad pięknym Jeziorem Tarnobrzeskim. I nawet jeżeli wydawałoby się, że pomiędzy tak różnymi formami trudno złapać jedność, to tak, jak dzisiaj przeczytał Piotr, że każdy inny, każdy z osobna, a jednak wszyscy razem - powiedział po koncercie dr hab. Marek Stefański, który zasiadł za organami. Artysta gościł już na tarnobrzeskim festiwalu kilkakrotnie, występując we wszystkich kościołach, znajdujących się na festiwalowym szlaku.

Impuls do powstania swoistego koncertu - spektaklu był Festiwal Pieniny-Kultura-Sacrum w Krościenku nad Dunajcem zainicjowany przed 12 laty przez Agnieszkę Radwan-Stefańską. Jego ideą było łączenie różnych form sztuki, głównie muzyki pochodzącej z bardzo odmiennych nurtów - jak klasyczna z ludową, w tym konkretnym przypadku naturalnie góralską. Później dołączyła literatura. - Ks. Tischner powiedział, że nikt nie odczyta lepiej jego tekstów niż Jerzy Trela. Zatem z uwagi na wieloletnią przyjaźń z nim opracowaliśmy spektakl "Sacrum po góralsku", z którym występowaliśmy w różnych miastach - dodał M. Stefański.

Od paru lat pałeczkę od Jerzego Treli przejął Piotr Cyrwus, namaszczony, jak zaznaczył w rozmowie z „GN”, przez niego samego.

- Mam jakieś szczęście, że zastępuję moich wielkich kolegów - Krzysztofa Globisza w spektaklu "Wariackie Tischnerowskie", a od dwóch lat za mojego nieodżałowanego mistrza i mentora Jerzego Trelę w "Sacrum po góralsku". Moje pierwsze spotkanie z ks. Tischnerem odbyło się dużo wcześniej, można powiedzieć, że po sąsiedzku - on bowiem pochodził z Łopusznej, a ja z Waskundu. Poznaliśmy się już w Krakowie, kiedy byłem aktorem. Z pewnością mnie góralowi łatwiej przychodzi czytać teksty pisane gwarą góralską, niemniej należy pamiętać, iż każda wioska ma swój dialekt i każdy może powiedzieć, że to tak sie nie godo, ino inacej sie godo. Ks. Tischner starał się w swojej "Filozofii po góralsku" wprowadzić uniwersalny język góralski, bo ksiądz profesor był od jednania, a nie dzielenia - podkreślił Piotr Cyrwus.

W spektaklu Piotr Cyrwus przeczytał początkowe fragmenty książki z uwzględnieniem występujących w niej góralskich filozofów, będących metaforycznymi postaciami mędrców starożytnej Grecji.

  Marta Woynarowska /Foto Gość Kapela Góralska Jaśka Kubika z Krościenka nad Dunajcem.

Koncert "Sacrum po góralsku" otworzył jubileuszową edycję Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej.

Mariusz Ryś, jego kierownik artystyczny, pełniący tę funkcję niemal od początku, i zarazem wicedyrektor Tarnobrzeskiego Domu Kultury, witając publiczność, przypomniał jak 29 lat temu w kościele pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy stanął przed zgromadzonymi w nim melomanami, by zapowiedzieć występ pierwszych artystów.

W kolejnych letnich tygodniach będzie można wysłuchać jeszcze ośmiu koncertów, które odbędą się w tarnobrzeskich kościołach, zaś ostatni, wieńczący cykl, w Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega. Szczegółowy program znajduje się na stronie TDK (TUTAJ).

Festiwal otrzymał dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego.

Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Prezydent Tarnobrzega Dariusz Bożek.