Za wierność przeświadczeniom kierującym całą jego drogą...

Wspomnianą konferencję ,, Literatura i historia” otworzył J.M. Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. Wiesław Banyś, składając życzenia i wręczając szanownemu Jubilatowi oficjalny list gratulacyjny. Następnie wystąpili prof. Rafał Molencki, Dziekan Wydziału Filologicznego, i prof. Bogdan Zeler, dyrektor Instytutu Nauk o Kulturze.

Wśród wystąpień konferencyjnych warto odnotować referat prof. Tadeusza Miczki Ułańska szarża na czołgi. O micie kawalerii w ,,Lotnej” Andrzeja Wajdy. Nawiązując do II rozdziału książki S. Zabierowskiego „Wojna i pamięć” (literatura dotycząca II wojny światowej to drugi, ważny obszar zainteresowań badawczych Jubilata), referent zwrócił uwagę na antykwaryczny charakter mitu o kawalerii i omówił próby przełamania jego romantycznej wersji w filmie wybitnego polskiego reżysera. Podkreślił ważną rolę, jaką w twórczości Wajdy odgrywał koń, zwłaszcza biały, który pojawiał się w obrazach reżysera zawsze, nawet gdy film nie poruszał tematyki ułańskiej i polskiego września 1939r.

Odmianom powrotów pisarzy i poetów emigracyjnych na przestrzeni lat 1980-89 przyjrzał się prof. W. Ligęza. W swej propozycji badawczej Literatura powrotów II wyróżnił cztery nurty literatury emigracyjnej końca XX wieku: idealistyczny – nostalgiczne wspomnienia z kraju; fantasmagoryczny - opisujący cierpienie wykorzenionych; negatywny - związany z niemożnością powrotu do kraju i autokreacyjny, rozrachunkowy.

„Pisarz w nieznanym kraju” - to tytuł wystąpienia kolejnego zaproszonego gościa – prof. Stanisława Jaworskiego, który omówił sposoby opisu bądź kreowania polskiej rzeczywistości czasów PRL-u przez pisarzy emigracyjnych, którzy po 1939r. zdecydowali się na pozostanie poza granicami ojczyzny. Dla nich Polska stała się nieznanym krajem, obecnym w ich pamięci tylko jako wspomnienie.

Podczas konferencji wystąpili również wspomniani wcześniej profesorowie J. Paszek, M. Piechota, S. Gawliński, którzy w kilku słowach zachęcili do przeczytania zamieszczonych w księdze pamiątkowej artykułów ich autorstwa, natomiast zdecydowali się swoje mowy poświęcić głównie osobie Stefana Zabierowskiego.

Uroczystości zakończyła promocja księgi pamiątkowej dedykowanej S. Zabierowskiemu „Opowiedzieć historię”. Autorzy szkiców otrzymali od redaktorek B. Gontarz i M. Krakowiak egzemplarz pięknie wydanej przez Wydawnictwo UŚ i bogatej w treści książki. Na jednej z pierwszych stron znajduje się zdjęcie Jubilata. Nieśmiały uśmiech przebijający z fotografii Profesora, tak często obecny na jego twarzy, jest zawsze skierowany do rozmówcy, a nie, jak często się zdarza u innych, stanowiący maskę fałszu i pozorów - co zauważył W. Ligęza podczas laudacji.

Na koniec Jubilat, któremu towarzyszyli żona Krystyna i syn Maciej, utonął w kwiatach, życzeniach i gratulacjach. Jak zwykle skromny, zdziwiony zamieszaniem wokół swojej osoby, niezwyczajny do traktowania Go jako przedmiotu zachwytów, Profesor podziękował wszystkim i każdemu z osobna. A po głowie snuły mu się pewnie pomysły na nową książkę, wszak jego ukochany Conrad uczył: ,,Tylko praca daje okazję odkryć nam nas samych, pokazać to, czym naprawdę jesteśmy, a nie tylko to, na co wyglądamy.”