Dla uczczenia aksamitnej rewolucji

Jindřich Štreit jest obecnie profesorem Instytutu Fotografii Twórczej Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Ale do końca komunizmu w Czechosłowacji (grudzień 1989 r.) miał zakaz fotografowania, który nałożono na niego za czasów komunistycznego prezydenta Czechosłowacji Gustáva Husáka, który - notabene - niechlubnie wsławił się szykanami właśnie wobec artystów, intelektualistów i ludzi kultury.

Było tak: Štreit dokumentował fotograficznie wybory w roku 1981 (takie, jakie one wtedy były). Na zdjęciach pojawiały się też portrety Husáka, który był wtedy prezydentem. Kiedy zdjęcia J. Štreita pokazano na wystawie w Pradze, nie minęło kilka godzin, a ekspozycję zamknięto. Fotografa aresztowano, potem zapadł wyrok więzienia (10 miesięcy w zawieszeniu na 2 lata). Poszło o to, że portrety Husáka na zdjęciach Štreita pojawiały się w "nieprawdopodobnych i absurdalnych" miejscach. Fotografa oskarżono o - jakżeby inaczej - "hańbienie państwa". Musiał zrezygnować z pracy w szkole w Sovincu (Niskie Jesionki, między Bruntalem a Ołomuńcem, całkiem niedaleko od nas).

Zaczął pracę w pegeerze, ale bynajmniej nie zaprzestał działalności kulturalnej, którą prowadził w Sovincu od 1974 r. z wielkim powodzeniem. Niewielka miejscowość z galerią Štreita stała się jednym z nieoficjalnych centrów czechosłowackiej kultury. Tę część działalności profesora z Opawy dokumentuje jedna z wystaw w opolskim muzeum - "Poza miastem. Sowiniec jako nieoficjalnej centrum czechosłowackiej kultury". Zaprezentowana jest część kolekcji zgromadzonej podczas 15 lat niezależnej działalności.

W 1990 r. J. Štreit został zrehabilitowany, po aksamitnej rewolucji, czyli upadku czechosłowackiego komunizmu i wyniesieniu na Hrad (siedzibę czeskiego prezydenta) Václava Havla - pisarza i myśliciela, dysydenta czasów komunistycznych.

Druga wystawa - pt. "Gdzie jest mój dom?" - to cykl niedawnych fotografii J. Štreita (z lat 2013-2017), na których dokumentował on zjawisko bezdomności. Z jak wielkim szacunkiem dla ich ludzkiej godności to robił - można podziwiać na ekspozycji (częściowo też w galerii zdjęć poniżej).

Aktualnie prof. Štreit pracuje na opawskim uniwersytecie, a jego fotografie znajdują się w muzeach i galeriach nie tylko kraju ojczystego (Brno, Praga, Ołomuniec), ale i w prestiżowych zbiorach muzeów sztuki i fotografii, m.in. w Londynie, Nowym Jorku, Waszyngtonie, Tokio.

Na wystawach - patronuje im ambasador Republiki Czeskiej - prezentowany jest także film opowiadający o działalności czeskiego fotografa.

Obie ekspozycje będą czynne do 5 kwietnia.

Muzeum Śląska Opolskiego zaprasza także na przegląd filmów czeskich towarzyszących wystawom:

Skowronki na uwięzi

1969 r., reż. Jiří Menzel, 90 min.
niedziela, 19 stycznia, godz. 16

Olga

2014 r., reż. Miroslav Janek, 87 min.
niedziela, 16 lutego, godz. 16

Obywatel Havel

 2008 r., reż. Miroslav Janek, Pavel Koutecký, 121 min.
niedziela 22 marca, godz. 16

Projekcje, poprzedzone wprowadzeniem dr Joanny Filipczyk, odbędą się w sali odczytowej na parterze muzeum  (ul. Mały Rynek 7). Wstęp wolny. Godzinę przed projekcją (o 15.00) kuratorskie oprowadzanie po wystawach (także bezpłatne).

  repr. Andrzej Kerner /Foto Gość Fot. Jindřich Štreit (z wystawy "Gdzie jest mój dom?").