Jedenaście świetnych opowiadań

Jedenaście krótkich utworów, w których Kowalewski raz jeszcze pokazuje, że pisze w sposób coraz rzadziej u nas spotykany. Jego proza to zupełnie inna literatura: bez zabaw słowem, bez rwania narracji, bez męczących eksperymentów literackich. Kowalewski pisze tak, jak pisało się dawniej, zanim świat stanął na głowie. Bohater intryguje, zdania mają swoje soczyste brzmienie, zaś samo opowiadanie przyjemnie zaskakuje swoim zakończeniem. Olsztyński pisarz jest uważnym obserwatorem tego, co można umownie nazwać „drugą przestrzenią”. Jego wyobraźnię poruszają stany duszy człowieka. Jest w tym jakaś ciepła melancholia, jest również groza i tajemniczość, jest wreszcie ciepła nostalgia. Ale przede wszystkim jest on – człowiek z krwi i kości, którego dusza jest aż nadto rozpięta.

W „Wieczorze autorskim” pisarz przedstawia fikcyjny pobyt Thomasa Manna w Olsztynie. Niemiecki geniusz literatury okazuje się człowiekiem – w pewnych sprawach – tak samo banalnym jak przeciętny Kowalski. W opowiadaniu „Śmierć Ostrogskiego” zatrzymujemy się w sycylijskiej samotni konesera sztuki, który stoi przed szansą ocalenia zbyt wielu rzeczy naraz – Polski, siebie, sztuki – i musi dokonać trudnych wyborów. Przypadkowe epizody zmienią jego sposób myślenia. W końcu ostatnie opowiadanie, które wywarło na mnie duże wrażenie: „I utonął księżyc w stawie”. Młoda urzędniczka poczty na Wileńszczyźnie przeżywa romans z mężem samej Hanki Ordonówny. Czyj głos jest silniejszy – sztuki czy uczucia?

Propozycja Włodzimierza Kowalewskiego to jedenaście portretów życia wewnętrznego człowieka. Bez zgrywy i nachalnego szokowania czytelnika. Za to z powagą pokazującą, że świat rzeczywisty bez odczucia tajemnicy jest nie do wyjaśnienia. Tak piszą tylko ci pisarze, którzy rzeczywiście mają coś do powiedzenia.