Odkrywane na nowo

Z czasem mennonici zgermanizowali się. Pod koniec II wojny świa­towej, w obawie przed nadciągają­cą Armią Czerwoną, potomkowie mennonitów opuścili Żuławy. Ci, którzy odważyli się pozostać, zosta­li po wojnie wysiedleni do Niemiec. Choć niegdysiejsi mieszkańcy Żuław z katolicyzmem niewiele mieli wspólnego, przypomina­jąc dzisiaj tamte dzieje, z większym szacun­kiem można rozmy­ślać o swoich korzeniach. Tak uważa ks. Tadeusz Losiak, proboszcz parafii w Trutnowach. - Współczesne tereny żuławskie zamieszkują przeważnie katolicy, ale kiedyś w tych samych świątyniach modlili się protestanci. Powinniśmy być otwarci na historię, na społeczności, które żyły tutaj przed nami. Odkrywanie przeszłości powinno mieć ogromne znaczenie w odkrywaniu własnej tożsamości, także w aspektach światopoglądowym i religijnym - wyjaśnia ks. Losiak.

Cudze chwalicie…

Bogactwo historii Żuław jest przeogromne. Ale ich miesz­kańcy nie zawsze szanowali to, co mieli blisko siebie. - Dopiero gdy powstawał Szlak Mennonitów i jed­nocześnie zaczęliśmy remontować niektóre żuławskie stare świątynie, mieszkańcy zaczęli interesować się tym, co dzieje się wokół nich - opo­wiada ks. Tadeusz Losiak. Potwierdza to wójt Goliński.

- Gdy miejscowi zobaczyli, że przybywa turystów przejeżdżających tędy na rowerach, samochodami czy wędrujących pieszo, zaczęli do­strzegać piękno tam, gdzie wcześniej go nie widzieli.

Szlak Mennonitów, oznakowa­ny jako czerwony, rozpoczyna się tak naprawdę w Gdańsku, przy położonym u podnóża Biskupiej Górki dawnym kościele mennonickim. W części Żuław Gdańskich liczy on 34 kilometry długości. Na prawy brzeg Wisły przechodzi mostem w Kiezmarku.

Centralnym punktem szlaku jest istniejące od przeszło 16 lat Muzeum Żuławskie w Nowym Dworze Gdańskim. Kolejnym etapem podróży jest największy na Żuławach cmentarz w Stogach. Ciekawostką jest, że na przeciwległych końcach szlaku, w Gdańsku i Elblą­gu, znajdują się dobrze zachowane dawne mennonickie domy modli­twy.