Błoński opowiada, Błoński uczy

Pozycja ta, okazała się intrygująca nie tylko w ramach samego tytułu. Zawiera ona pisany w latach 1962 i 1968 dziennik profesora, a także wywiady, które przeprowadził dla Przekroju z czołowymi przedstawicielami polskiego życia literackiego. Na samym końcu odnajdujemy rozmowy z samym Janem Błońskim, odkrywające jego poglądy na teatr, postawy moralne i oczywiście ukochaną literaturę.

Dla Jana Błońskiego jednym z ważniejszych zagadnień, które poruszał w swoich rozważaniach, było pojęcie tożsamości. Walczył usilnie o to, aby wpoić dorastającemu pokoleniu szacunek do historii. Jego zdaniem, tylko prawidłowe zrozumienie przeszłości oraz docenienie wielowiekowej kultury, mogło pomóc w ustaleniu własnej tożsamości. Ogromne przywiązanie, które odczuwał wobec tradycji, bez trudu można odnaleźć w jego Dzienniku. Poświęca w nim wiele uwagi na opis swoich dziecinnych wspomnień, które są nierozerwalnie związane z losami jego rodziny. Szczególnie wyraźnie podkreślił on swój szacunek wobec ojca, który był dla niego mistrzem wprowadzającym w szeroko rozumiane życie kulturalne. Błoński napisał o nim następujące słowa: Ale mnie tutaj zajmuje bardziej sposób, w jaki mówiła przez niego kultura, w której się wychował i którą bardzo głęboko uwewnętrznił. Widać dzięki temu wyraźnie, jak silnie Błoński zakorzeniony był w świecie kultury już od najmłodszych lat, co z pewnością zaowocowało w jego dorosłym życiu, a czego prawdopodobnie nie dokonałby bez starannego wychowania intelektualnego.

Części II i III odsłaniają przed czytelnikiem wprost niewiarygodną erudycję Błońskiego. Wywiady prowadzone m.in. z Julianem Tuwimem, Marią Dąbrowską czy Jarosławem Iwaszkiewiczem, pokazują jego ogromną wiedzę na temat poszczególnych artystów, a także wnikliwą znajomość ich dorobku literackiego. Pytania zadaje z dużą rozwagą, tak aby skłonić rozmówców do podzielenia się własnymi spostrzeżeniami, dotyczącymi otaczającej rzeczywistości, nie tylko z pozycji twórcy, ale także -  a może przede wszystkim – człowieka. Z kolei wywiady przeprowadzone z Błońskim to możliwość wysłuchania porządnego wykładu na temat historii, kultury, etyki…

Jest to książka, którą z pewnością polecam osobą kochającym literaturę, chcącym poznać szeroki kontekst kulturalny, w którym jest ona zanurzona. Przede wszystkim jednak polecam ją ze względu na osobę Jana Błońskiego, który bez wątpienia zaliczał się do grona wielkich humanistów.