Parada św. Jadwigi?

Dwa razy kożdego roku bez cyntrum Katowic cisła srogo tulma norodu z fanami, poôblykano w ślōnske kolory.

Piyrszy złoto-modry marsz szoł kożdego lipca, coby upamiyntnić rocznica uchwolynio autōnōmie. Drugi roz w październiku, coby pokozać zoca, kero Ślōnzoki majōm do swojij patrōnki, świyntyj Jadwigi.

Poranoście tysiyncy ludzi ôsprawiało, śmioło sie, frygało krupnioki i piyło piwo. Tulma tako, że ani sztrahecli eli szpyndlika niy wrazisz.

Niykere baby, poprzeblykane za Hyjdle, łaziyły po bosoku, a szczewiki miały powieszōne na karku, egal im było, że to już idzie podzim pōmału (legynda pado, co świynto Hyjdla uznała, że niy bydzie nosić szczewikōw, kej niykerych borokōw tyż na nie niy stykać. Jeji chop fest sie nerwowoł i godoł, że ksiynżno niy śmiy robić takij ôstudy, nale niy poradziōł jij przegodać. Dała sie pedzieć dziepiyro ôd swojigo ksiyndza, ino że wtynczos tyż zrobiyła go za bozna. Pedziała, że bydzie nosić szczewiki, richtiś, zaczła je nosić… na sznurku na karku).

Chopy, z przidinksowanymi brodami, udowali ksiyńcia Hynryka Brodatego, za kerego świynto Hyjdla sie wydała za modyj dziouchy. Te, kere niy udowali ksiyńcia i ksiynżnyj, przinojmnij mieli ôbleczōne treski z jejich facami. Na sztandach, wele piwa, szło sie tyż lajstnōńć „Woda ôd świyntyj Hyjdle” – tak naprowdy było to normalne wino, ino że przedowali je we flaszkach, na kerych stoło, że to je woda (inkszo legynda zaś pado, co świynto Hyjdla niy chciała pić wina. Wtynczos trefiōł sie richtiś cud, bo woda w jeji szolce przemiyniyła sie we wino. Ta szolka - kero fater jeji chopa przismyczōł z krucjaty - to niyskorzij bōł zabytek w Muzeum w Lōndynie, zaczym jedyn gizd go niy zachachmyńciōł. Ślōnsko policjo i Scotland Yard poradziyli wroz jōm znojś i wtynczos szolka trefiyła do Muzeum Ślōnskigo w Katowicach. Drugi roz szolka straciyła sie, kej prziszło do Srogij Chaje. Nale ôkozało sie, że Lyjo Bylok, kery wtynczos robiōł za dyrechtora Muzeum, schrōniōł jōm u siebie w dōma, coby żodyn jij zaś niy zachachmyńciōł. Kej Bylok prziszoł robić za wojewody ślōnskigo, ôddoł szolka nazod do Muzeum Ślōnskigo, kaj durś idzie jōm trefić. Cołko ta gyszichta je ôpisano w ksiōnżkach „Kōmisorz Hanusik” i „Kōmisorz Hanusik: w tajnyj służbie ślōnskij nacyje”).

A wele tych flaszek, choby na nojepniyjszym ôdpuście, krupnioki, makrōny, bōmbōny i roztōmajte cicidełka. Take juble jak Marsz Autōnōmie abo Dziyń Świyntyj Hyjdle to była do Ślōnzokōw przileżytość, coby sie trefić z kamratami z inkszych tajli Ślōnska, abo i z roztōmajtych inkszych tajli świata. Kożdego roku mocka norodu zjyżdżało sam z Rajchu, nale tyż z cołkij Europy i Hameryki. Co chwila ftoś sie na kogoś ciepoł, dowoł kōmuś kusiki abo dowoł kogoś pozdrowić. „Jerōna, Pyjter, tyś to je?”, „Zobocz, eli hań wele tego sztandu to bydzie nasza Marika?”, „Wiela to lot bydzie, jak my sie ôstatni roz trefiyli?”...

*

Powyższy tekst jest fragmentem książki "Kōmisorz Hanusik i umrzik we szranku". Autor: Marcin Melon. Wydawnictwo: Silesia Progress. Książkę można kupić tutaj