Domy z duszą

Było to drugie w Polsce pry­watne muzeum, z bogatą bibliote­ką, w której było 5 tys. woluminów, w tym pierwsze wydania pism Reja i Kochanowskiego - mówi pani Elżbieta. Niestety, nic z tego się nie zachowało. W 1944 wojsko ra­dzieckie spaliło całą bibliotekę i me­ble. - Przez kilka dni na olbrzymim stosie płonęła bezcenna biblioteka Rejów - przywołuje wspomnienia starszych mieszkańców Witold Ja­rosz. Z ruiny zamek podźwignęły WSK Mielec pod okiem prof. Zinna. Budowla należy dziś do prywatnych właścicieli, ale można ją zwiedzić, nie rezygnując z pysznej zamkowej kuchni, której specjały można zamówić w stylowej restauracji. Potem warto wybrać się na krótki spacer po parku. Na 27 hektarach rośnie las złożony z 27 gatunków drzew, a u stóp wzgórza szmerze roman­tycznie potok Słowik.

Wniebowzięty kościół
Rejowie odcisnęli swoje włada­nie Przecławiem także na kościele. W 1886 roku jego budowę wsparł hr. Stanisław Rej. Świątynia przy­tula się do zamkowego parku, ginąc w zieleni potężnych drzew. W środku neogotycka cisza, którą przerywa praca siostry układającej misterne bukiety. Po kościele opro­wadza mnie ks. proboszcz Stanisław Kudlik.

- Kościół jest pod wezwa­niem Wniebowzięcia NMP. Przecławska parafia jest bardzo stara, może nawet pochodzić z XII wieku. Obecna budowla jest już trzecią w historii miasta. Najcenniejszym zabytkiem, ale przede wszystkim przedmiotem kultu, jest XVII-wieczny obraz MB Różańcowej -  opowiada ks. proboszcz. Dziś można pocieszyć oko polichromią stylizowaną na secesję, obrazem św. Anny i pięknym barokowym krucy­fiksem. W prezbiterium przysiadły naprzeciw siebie ławka kolatorska z herbem Rejów i tron przewodni­czącego liturgii. Ten drugi bogatszy i ładniejszy.

- Zapraszam na Msze św. i nabożeństwa podczas odwie­dzin Przecławia. W dni powszednie o godz. 6 i 18, w niedziele i święta o godz. 6.30, 8, 9.30, 11 i 16 - zachęca ks. Kudlik. To nie ostatnia wizyta w przecławskim kościele…

Perła Podkarpacia
Ostatni etap tej jednodniowej podróży kończy się w pobliskim Rzemieniu. - Do baszty musi ksiądz skręcić, jak się kończy Tuszyma. Przejechać tory i cel będzie za mo­ment – pomaga mi pani Elżbieta. Jak nazwać tę budowlę, która monu­mentalnie wyrasta w górę, gdy się minie północną bramę i ziemne wały? Baszta? Wieża mieszkalno-obronna? Zameczek? Może castrum?

– Myślę, że mały zamek – mówi Krystyna Kolbusz, która razem z mężem jest właścicielką castrum. Budowla pochodzi z XIII wieku. Mury mają mniej więcej 2 metry grubości. Na początku XX wieku architekt Mączyński zapro­jektował klatkę schodową w kształ­cie baszty i renesansowy taras, któ­re dobudowano, nadając lekkości i włoskiego smaku. Jak wiele zabytków, i ten popadał w ruinę. Ratunek przynieśli zameczkowi prywatni właściciele, a najbardziej obecni, państwo Krystyna i Lucjan Kolbuszowie. – Przyznam się, że szuka­łam takiego miejsca, żeby stało się naszym domem i siedliskiem. Kiedy kupiliśmy zamek, zaczęła się przy­goda – opowiada pani Krystyna.

Przede wszystkim ogromny wy­siłek remontu i renowacji. Olbrzy­mia praca architektów Andrzeja Figlarza i Jana Gordona, wielu ekip fachowców i przede wszyst­kim troska właścicieli dały piękny, imponujący efekt. To miejsce waż­ne dla polskiej historii i kultury. Tu stworzyła swoje dzieła pierwsza polska poetka, Helena Drużbacka.

– Jest to obiekt z wielką duszą, nocą iluminowany, wygląda cudownie, jak odbija się w stawach. To jest pe­rełka. Dworów i pałaców mamy dużo, a ten zamek jest wyjątkowy. Miejsce, o którym świat zapomniał. Nawet ludzie mieszkający blisko nie wiedzieli, że coś takiego tu jest! – dziwi się pan Lucjan. Radość wła­ścicieli dopełnia otoczenie castrum. Na 7 hektarach rośnie ponad 300 drzew, przez posiadłość przepły­wa rzeczka Młynówka, która zasila system stawów. – Są tu karpie, raki, pstrągi. Jest też wyspa. Nie kosimy wszystkich połaci parku, rosną tu więc pokrzywy, łopian. Ten bu­dynek przyciąga ludzi. Nazywamy go trzecim dzieckiem, ale jest bar­dzo wymagające – uśmiecha się pani Krystyna.

Zameczek można zobaczyć z zewnątrz, po wcześniejszym umó­wieniu się z właścicielami. Najlepiej przez księgę gości na stronie www.basztarzemien.pl, szanując oczywi­ście prawo do prywatności i spokoju kustoszów rzemieńskiej perły.