Najważniejszym wynalazkiem Bliskiego Wschodu jest książka. Wprawdzie stamtąd pochodzi też pieniądz, ale mądrość starożytności i współczesności nie jest spisana na banknotach, a na stronach.
Wywodzące się ze starożytności igrzyska olimpijskie, którymi emocjonują się kibice na całym świecie "wskrzeszono" w 1896 roku. A co z igrzyskami pytyjskimi, czyli tzw. delfiadą?
Katedra w Toledo jest granicą, która… łączy. To miejsce spotkania: nieba z ziemią, starożytności ze współczesnością i islamu z chrześcijaństwem.
Kilkaset eksponatów oglądać można w Muzeum Narodowym w Poznaniu na nowo powstałej ekspozycji stałej Galerii Sztuki Starożytnej. Zabytki starożytności gromadzono w poznańskim muzeum od XIX wieku.
O starożytnej Grecji mówi się, że była kolebką cywilizacji europejskiej. Wprawdzie Grecy czcili wielu bogów i te wierzenia wydają nam się dziś mało podobne do współczesnych religii, ale zewnętrzne oznaki kultu – architektura świątyń, rzeźby – były często inspiracją dla artystów tworzących wiele stuleci później.
W XI rozdziale Księgi Rodzaju opisana jest budowa Wieży Babel – gigantycznej budowli, jaką tworzyli ludzie by dosięgnąć nieba. Rozgniewany zuchwałością budowniczych Bóg sprawił, że zaczęli mówić różnymi językami i nie mogąc się porozumieć, musieli przerwać pracę. Babel to po hebrajsku Babilon. W 1915 roku odkryto tam fundamenty biblijnej Wieży.
To zdumiewające, jak wiele można wyczytać z tak prozaicznego tekstu kultury, jakim są monety.
Sztuka starożytnego Egiptu była całkowicie podporządkowana religii. Nic dziwnego, że najpełniej wyraziła się w monumentalnych świątyniach i grobowcach.
Pogaństwo, zwłaszcza greckie, znało ideę męczeństwa, ale nie znało idei ofiary. Był męczennikiem Prometeusz, był męczennikiem Edyp, była męczennicą Antygona. Wszyscy oni byli męczennikami podziemnego fatum.
W okresie swego największego rozkwitu państwo rzymskie obejmowało ogromne obszary na trzech kontynentach. Rzymianie zapewnili kontynuację i dalszy rozwój sztuki podbitych przez siebie ludów, zwłaszcza Greków. Ale w Cesarstwie Rzymskim rozwinęła się także sztuka chrześcijańska.