Najdawniejsze, tworzone w czasach prehistorycznych malowidła i rzeźby służyły nie tylko prostym rytuałom i magicznym praktykom. W dekoracji jaskiń zapewne zawarty jest światopogląd i wierzenia ówczesnych ludzi. Dziś nie potrafimy tych wierzeń odtworzyć, ale sztuka prehistoryczna ma niewątpliwie charakter religijny.
Oprócz zabytków sztuki sakralnej dostępnej w licznych świątyniach i muzeach diecezjalnych, przez cały rok, podczas wakacji instytucje kościelne przygotowują dodatkową ofertę kulturalną. Także w tym roku nie zabraknie interesujących koncertów, wystaw, festiwali.
"Św. Piotr Męczennik", ok. 1493, olej na desce, 177 x 90 cm, Muzeum Prado (Madryt) Autor: Pedro de Berruguete, malarz hiszpański, ur. ok. 1450 w Paredes de Nava koło Palencii, zm. 1504 w Ávili koło Madrytu
W XI rozdziale Księgi Rodzaju opisana jest budowa Wieży Babel – gigantycznej budowli, jaką tworzyli ludzie by dosięgnąć nieba. Rozgniewany zuchwałością budowniczych Bóg sprawił, że zaczęli mówić różnymi językami i nie mogąc się porozumieć, musieli przerwać pracę. Babel to po hebrajsku Babilon. W 1915 roku odkryto tam fundamenty biblijnej Wieży.
Sztuka starożytnego Egiptu była całkowicie podporządkowana religii. Nic dziwnego, że najpełniej wyraziła się w monumentalnych świątyniach i grobowcach.
Sztukę starożytnych Indii i Chin Europa "odkryła" w pełni w XX wieku, choć już dwa stulecia wcześniej panowała moda na orientalizm. Dopiero jednak od niedawna sztukę odległych krajów uważa się za równie ciekawą jak tórczość Greków i Rzymian. Sztuka ludów dalekiego Wschodu rozwijała się pod wpływem miejscowych wierzeń, zwłaszcza buddyzmu.
O starożytnej Grecji mówi się, że była kolebką cywilizacji europejskiej. Wprawdzie Grecy czcili wielu bogów i te wierzenia wydają nam się dziś mało podobne do współczesnych religii, ale zewnętrzne oznaki kultu – architektura świątyń, rzeźby – były często inspiracją dla artystów tworzących wiele stuleci później.
W okresie swego największego rozkwitu państwo rzymskie obejmowało ogromne obszary na trzech kontynentach. Rzymianie zapewnili kontynuację i dalszy rozwój sztuki podbitych przez siebie ludów, zwłaszcza Greków. Ale w Cesarstwie Rzymskim rozwinęła się także sztuka chrześcijańska.
Sztuka Ameryki prekolumbijskiej była ściśle powiązana z religią. O ile jednak stosunkowo sporo wiadomo o religiach ludów zamieszkujących Amerykę w średniowieczu, o tyle wierzenia starożytne są dla nas obecnie wielką zagadką.
Jeden z głównych motywów malarstwa, rzeźby, architektury zawsze stanowiły próby wyrażenia swych wierzeń, oddania czci wyznawanemu bóstwu. Wszystko jedno o jakim okresie czy obszarze geograficznym mówimy - zawsze i wszędzie wiara była jedną z głównych inspiracji sztuki. Powstało mnóstwo wspaniałych dzieł. Warto je poznać.